Waar heb je 300 dagen zon per jaar, kijk je neer op wijnvelden én kun je skiën op een gletsjer? Waarschijnlijk alleen in het Zwitserse dubbeldorp Crans-Montana. ‘James Bond’ woonde er, je eet er topkaviaar en kunt er genieten van après-ski deluxe. Dat ‘CM’ ook een schitterend skigebied heeft, behoort tot de best bewaarde geheimen van de Alpen.

Mijn reis naar Crans-Montana verloopt met de precisie van een Zwitsers uurwerk. Op Zürich Airport vertrekt de trein tot op de seconde precies. Zoevend langs het steeds hoger wordende hooggebergte en een steeds dikker wordende pak sneeuw. Bij de overstap in Visp staat de trein uit Brig al gedienstig te grommen. Niet veel later passeer ik een taalgrens, en rijden we het Franstalige deel van Zwitserland binnen. In Sierre begint de laatste etappe, waar ik overstap van trein naar funiculaire. Dit tandradbaantje is ongetwijfeld de leukste manier om Crans-Montana te bereiken. Het loeisteile traject voert me letterlijk door enkele klimaatzones: eerst door wijnvelden, die een warm en zonnig klimaat verraden. Maar een paar minuten later ligt er een dikke laag sneeuw langs de rails. Wintersport!

Crans-Montana is, de naam verklapt het al, een dubbeldorp. Montana begon haar leven als kuuroord, terwijl Crans van oudsher een trekpleister is voor de Engelse elite. In 1906 werd daar al een golfbaan aangelegd en ook nu nog is Crans het chiqueste deel. Dat maakt een ommetje door de hoofdstraat –vol horlogewinkels, juweliers en kledingboetieks- wel duidelijk. Ik zie er zelfs een kunstgalerie en een kaviaarshop. ‘Beste shopping van de Alpen’ zegt de lokale VVV. ‘Don’t bring your wife,’ zegt een door winkeltassen omringde Engelsman die voor een juwelierszaak staat te wachten. Genoeg geshopt? Dan kun je in het dorp ook indoor golfen, langlaufen of wandelen over de ingesneeuwde golfbanen of sleetje rijden in kinderparadijs Snow Island. Denk alleen niet dat Crans-Montana zo’n typisch Zwitsers ansichtkaartdorp is. Je vindt er geen historische kern, wel een aantal afzichtelijke jaren ’70 complexen. Maar waar het om draait: de sfeer is aangenaam en relaxed. In de woorden van Sir Roger Moore: ‘Nergens vind je een mooiere, meer vredige plek dan Crans-Montana.’ De James Bond-acteur woonde hier vele jaren en overleed in zijn geliefde Crans-Montana in mei 2017. En wie ben ik om 007 tegen te spreken?

Misschien is het die kaviaarwinkel. Misschien zijn het wel die golfbanen. Hoe dan ook, het is een goed bewaard geheim dat je hier een geweldig skigebied vindt. 140 kilometer glijgenot tussen 1500 tot 3000 meter hoogte. Groot genoeg voor een week, klein genoeg om niet te verdwalen. Wat je noemt idiotproof: verkeerd skiën kan niet, je komt altijd weer in het dal uit. Toegegeven, het was makkelijk om verliefd te worden op dit gebied. De eerste knalblauwe ochtend na dagen sneeuwval. Skiën door sprookjesbossen vol spierwitte bomen. Over pistes die van topstation tot dallift voorzien zijn van een knisperend, razendsnel tapijt. Die afdalingen zijn begin februari (net voor de grootste vakantiedrukte) zo goed als uitgestorven en wachtrijen bij de lift absent. Een gesoigneerde Zwitser in de skilift legt mij uit waarom. ‘Veel mensen hebben hier een tweede huis en kopen een seizoenpas. Die skiën niet elke dag.’ Crans-Montana is een plek waar je komt voor je rust, zegt hij. ‘Dit is geen oord om gezien te worden, zoals Gstaad of St Moritz. Hier is iedereen wat meer teruggetrokken.’ Soortgelijke bescheidenheid treffen we aan bij de pistelunch, in bergrestaurant Les Violettes. Topkok Franck Reynaud is in het bezit van één Michelinster. Avond aan avond buffelt hij in de keuken van Hostellerie du Pas-de-l‘Ours in het dorp. Maar ook hier staat hij bijna elke middag te kokerellen. ‘Mijn doel is om een goede pistemaaltijd te serveren voor een prettige prijs. Ik werk hier voor de lol. Want wat is leuker dan werken in de sneeuw?,’ vraagt hij retorisch.

Wie zei dat Zwitserland grossiert in prehistorische skiliften? Crans-Montana in elk geval niet. Hier geen kilometerslange pannenkoekjes of zwiepende cabines uit grootmoederstijd. Vanaf de ontbijttafel op 1500 meter hoogte zweef ik in een halfuur naar de 3000 meter hoge Plaine Morte. Een gletsjer die z’n naam (‘dode vlakte’) eer aan doet met uitgestrekte sneeuwvlaktes, onherbergzame rotspartijen en glinsterende brokken ijs. Hier waan je je ergens op Antarctica.

Misschien wel het mooiste van dit skigebied: tussen dit barre hooggebergte en de dalstations vind je werkelijk alle soorten pistes. Lieflijk kronkelende bospaden, maar ook honderden meters brede carvepistes. Ongeprepareerde poederkommen liggen broederlijk naast kaarsrechte, pikzwarte racebanen. Er is zelfs een sightseeing run door een heuse rotscanyon, de zogenaamde Colorado. Rode pistes zijn in de meerderheid, zodat je overal goed snelheid kunt maken. Statistisch gezien vrijwel altijd in de zon, want hier aan de Zwitserse zuidkant ontvangen ze zo’n 300 dagen zon per jaar. Aan het eind van de eerste pistedag noteer ik: ‘Grandioos skigebied. Behoort tot mooiste skigebieden van de Alpen. Nu racletten in berghut La Tièche op 1987 meter, daarna per slee terug naar het dorp.’

De laatste ochtend ga ik op pad met Patrice, een energieke skileraar. Om te sneeuwschoenwandelen door de bossen, maar ondertussen verhaalt hij vooral over alle skiroutes rond Crans-Montana. Vaak door ongerepte dalen en niet zelden eindigend in een afgelegen gehucht. Hij kent ze allemaal, want Patrice werkt hier al decennia als skileraar. ‘Een winter zonder Crans-Montana is ondenkbaar,’ zegt hij. Vervolgens noemt hij wat voordelen van het skioord. ‘In het hoogseizoen kunnen kinderen skiles krijgen in het Nederlands, want dan werken hier Belgische en Nederlandse skileraren. Veel Nederlanders hebben een tweede huis in de omgeving. En wist je dat Roger Moore jarenlang heeft gewoond’ Dat wist ik dus al, maar zijn volgende troef kende ik nog niet. ‘Je hebt hier veel plezante berghutjes,’ verklapt Patrice. ‘Niet alleen maar grote pisterestaurants.’ Om de daad bij het woord te voegen sneeuwschoenlopen we naar La Cure, een knus houten hutje. Verscholen tussen de bossen, met slechts een paar tafeltjes op het terras en bestierd door de platinablonde Chantal. Na een uitbundige begroeting maakt Patrice een typische skileraaropmerking: ‘Als ik niet al getrouwd was, zou ik met Chantal trouwen, haha!’

Na de koffie bij Chantal stampen we verder op onze tennisrackets. Door de metersdikke sneeuwlaag tussen de naaldbomen; het witte spul stuift bij iedere stap omhoog als donsveertjes in de wind. Ons doel is eco-museum Colombire, waar je in enkele authentieke berghutten kunt ontdekken hoe spartaans de boerenbevolking hier nog niet eens zo heel lang geleden leefde. In het bijbehorende museumrestaurant kun je trouwens genieten van uitstekende fondue. (Tip: die herbes et génépy is fenomenaal.) Natuurlijk vergezeld door een goed glas lokale witte wijn. Want sneeuwschoenwandelen is leuk, je moet er natuurlijk ook wat bij drinken. Dus bestellen we nog een karafje. De zon brandt op het terras, de sneeuw is oogverblindend wit en afgezien van langs suizende skiërs hoor je hier niets. Zo’n moment waarop je ineens heel zeker weet: het leven is goed in Crans-Montana.

Het ‘domaine skiable’ heeft een flink hoogteverschil en bevindt zich tussen 1500–3000 meter. Het biedt zo’n 24 skiliften en 140 km piste, verdeeld over 61 afdalingen in alle moeilijkheidsgraden. Van gletsjer naar het dorp kun je omlaag glijden over één 8 km lange non-stop piste. Uiteraard is er ook een goed onderhouden funpark: het mooiste en grootste snowpark van Franstalig Zwitserland inclusief ‘superpipe’.

www.mycma.ch
www.cransmontana.ch
www.valais.ch
www.myswitzerland.com

Crans-Montana ligt op 850 km van Brussel
(ca. 9 uur rijden), denk aan het snelwegvignet.
Wie sneeuwkettingen en haarspeldbochten wil vermijden
kan de auto ook in Sierre parkeren en vervolgens
de funiculaire nemen. Tip: voordelig reizen per
openbaar vervoer binnen Zwitserland kan met een
Swiss Pass.
www.swisstravelsystem.ch

Naar Zürich of Genève en neem vervolgens trein naar
Sierre en dan de funiculaire naar Crans-Montana.