De Zwitserse Jungfrau Region behoort tot de mooiste ervaringen op wintersportgebied. In een ronduit dramatisch Alpenlandschap vind je het restaurant van James Bond, meer dan 200 km piste, Europa’s hoogste spoorbaan en de beruchte Eiger ‘Moordwand.’

Per spoor arriveer ik in de Jungfrau Region. Natuurlijk per spoor. Treinen zijn immers hét vervoermiddel van Zwitserland, maar hier helemaal. Rails vormen de rode draad van de Jungfrau Region. Zo worden de pistes er niet alleen verbonden door skiliften, maar ook door sympathieke bergtreintjes. De oudste tandradbaan ratelt hier al rond sinds 1892. Dan is er ook nog de beroemdste bergtrein op aarde. Daarover later meer.

Eerst ga ik ontbijten. Om precies te zijn op de top van de Schilthorn, het hoogste punt van het gelijknamige skigebied. Daarom ben ik al vroeg in een gondellift gestapt, die zwiepend zweeft over rotspieken en sneeuwvelden. Bij het middelstation Birg stap ik over op een andere cabine. Die brengt me naar het 2970 meter hoge gelegen panoramarestaurant Piz Gloria. Beroemd geworden door ene meneer Bond in de film On her Majesty’s Secret Service. In die klassieker aast de kale, kleine bad guy Ernst Stavro Blofeld vanuit dit adelaarsnest op wereldheerschappij, ter zijde gestaan door een dozijn bloedmooie feeksen. Nu schuif ik er aan voor een James Bond Breakfast. Tijdens roerei, koffie en een glas prosecco zie ik elke omliggende bergreus vanzelf voorbij glijden, want Piz Gloria is een draaiend restaurant. Op heldere dagen reikt het uitzicht van Vogezen tot Zwarte Woud. Vandaag niet. Nu heb ik nóg meer geluk. Er hangt een dik wolkendek in het dal, ik kijk letterlijk neer op een donzig misttapijt. Alleen besneeuwde bergreuzen prikken er doorheen. Het geheel wekt de indruk alsof er een nieuwe ijstijd is aangebroken.

Die mist heeft ook een keerzijde. Dat wordt duidelijk wanneer ik terugski naar mijn verblijfplaats Mürren. Halverwege de razendsnelle pistes vanaf Piz Gloria beland ik in een potdichte nevel. Vaak is niet eens het volgende pistepaaltje te zien. Behoorlijk uitdagend, want de enige verbinding naar het dal verloopt via een lange zwarte afdaling. Dat maakt de terugkeer in Mürren extra fijn. Een knus en gemoedelijk dorp met veel oude houten boerderijen, veelal versierd met geweien, koebellen en beschilderde luiken. Je waant je er in een besneeuwde Milka-reclame. Ook de ligging is bijzonder, bovenop een loodrechte rotswand. Door die precaire locatie kun je Mürren alleen bereiken per cabinelift óf na een fikse wandeling. Niet verrassend dus dat dit een autovrij dorp is, er snorren alleen wat elektrische autootjes rond van winkels en hotels. Wilde après-ski? Niet bepaald, maar niemand die daarom maalt. Wild is hier het uitzicht. De Silberhorn (3707 meter) aan de overkant van het dal lijkt bijna over het dorp heen te gaan vallen. Een overdonderend panorama dat ook was besteed aan JRR Tolkien, auteur van o.m. Lord of the Rings en The Hobbit. Hij kampeerde in 1911 in Mürren en zou de Silberhorn later opvoeren in zijn werk als Celebdil en Silvertine. Zou Tolkien ook zo hebben genoten van de Mürrense zonsondergangen? Wanneer de gletsjers van het Jungfrau Massief azuurgroen glinsteren en de rotspieken gloeien, alsof ze van binnenuit verlicht worden?

Vanaf Mürren kun je makkelijk op verkenning naar de andere delen van de Jungfrau Region. Zo zweef ik per gondellift naar station Lauterbrunnen. Daar stap ik over op de Wengergalpbahn, met 19 km de langste tandradbaan van Europa. Het treintje klautert gelijk steil omhoog langs bulderende watervallen en imposante rotspartijen; vlakbij de rails scharrelen wat gemzen. Bij het ook al autovrije dorp Wengen beginnen de skipistes. Ik blijf echter in de trein tot Kleine Scheidegg. Dit berggehucht bestaat uit nauwelijks meer dan een stationsgebouw en wat hotels, maar is een begrip onder alpinisten. Vooral omdat de Eiger Noordwand op loopafstand ligt: de beruchtste bergwand van Europa. Tientallen mensen zijn omgekomen tijdens de beklimming van deze vrijwel verticale, 1800 meter hoge rotsmuur, vandaar de morbide bijnaam Eiger Moordwand. Zelfs op deze vrieskoude aprildag wordt er geklommen. Ik houd het op skiën over de fantastische pistes aan de voet van de Alpenreus. Een mooie combinatie van brede pistes boven de boomgrens, beschutte bosafdalingen en vele million dollar views.

Na een paar afdalingen stal ik mijn ski’s op station Kleine Scheidegg. Naast de ‘Moordwand’ heeft dit gehucht namelijk een nóg grotere claim to fame. Het is namelijk ook het vertrekpunt van de Jungfraubahn, ‘s werelds beroemdste bergtrein. Deze spoorlijn voert naar de 3454 hoge Jungfraujoch, een bergcol tussen de Mönch (4107 m) en Jungfrauhorn (4158 m). In 1894 kreeg de schatrijke industrieel Adolf Guyer-Zeller toestemming om de spoorbaan te bouwen. Knettergek plan, zeiden zijn tijdgenoten. Droomkans voor het toerisme, dachten anderen. Guyer-Zeller liet zich niet van de wijs brengen, maar moest zijn plan nog wel even realiseren. Dat bleek een helse klus, zeker met de techniek van die tijd. Duizenden arbeiders probeerden een weg te vinden door het graniet, gewapend met pikhouwelen en primitieve drilboren. Ook ‘s winters werd er doorgewerkt: de bouwvakkers zaten dan letterlijk opgesloten op de berg. Om hen te kunnen voeden, werden tonnen vlees en ander proviand verstopt in gletsjerspleten. Soms bedolf een lawine zo’n ‘vriesvak van Moeder Natuur’, waarop het krachtvoer dan weer moest worden uitgegraven. Guyer-Zeller maakte de voltooiing van zijn spoorbaan niet meer mee, maar kreeg postuum gelijk. Inmiddels is de Jungfraubahn jaarlijks goed voor 900.000 toeristen.

Piepend verlaat de knalrode trein het station. Stel je van de trip zelf niet al te veel voor. Na magnifiek zicht op kolossale ijsbrokken van de Eiger-gletsjer verdwijnt de trein in een pikdonkere tunnel. Om daar vervolgens in te blijven tot het eindstation, hoewel die term eigenlijk een belediging is. Op 3450 meter hoogte beland ik in een reusachtig complex met restaurants, souvenirwinkels en natuurlijk een horlogeshop. Ook bezoek ik een museum, gletsjergrot vol kunstige ijssculpturen en een doorlopende filmshow. Maar buiten gebeurt het. Op drie panoramapunten met waanzinnige vergezichten over de bevroren bergwereld. De 23 km lange Aletschgletsjer, grootste van de Alpen, begint letterlijk aan de voet van het eindstation en krult als een slang richting horizon. In de verte bedwingt een groep toerskiërs deze ijsmassa, vanaf hier lijken ze een colonne mieren. Ik aanschouw hun inspanningen comfortabel vanaf observatieplatform Sphinx, een plek waar je makkelijk vergeet dat dit in feite een mensonvriendelijke, levensgevaarlijke omgeving is. Een plek waar zónder bergtrein alleen maar doorgewinterde alpinisten zouden kunnen komen. Het ultieme bewijs daarvan is een hoogblonde Russische toeriste. Onder haar knalroze donsjack draagt zij een paar stilettohakken.

Hoe kom je er?
Alleen Grindelwald is per auto te bereiken. Verblijf je in Mürren, Kleine Scheidegg of Wengen dan blijft je auto achter in het dal, en reis je het laatste stuk per skilift en/of tandradbaan. Afstand Brussel – Grindelwald is 725 km, grotendeels over de snelweg. Sneeuwkettingen zijn echter aan te raden. Een prachtige maar omslachtige manier is reizen met de trein. De reis naar Wengen vanaf luchthaven Zurich kost je bijv. 3,5 uur en 4 overstaps. Tip: met een Swiss Pass kun je reizen met vrijwel het gehele Zwitserse ov-aanbod: bus, trein én boot.
Info: www.swisstravelsystem.com

Skigebied De Jungfrau Region biedt 206 km piste verdeeld over 3 gebieden: Schilthorn (51 km piste), Wengen-Kleine Scheidegg-Grindelwald (102 km) en Grindelwald-First (53 km). De gebieden zijn niet met elkaar verbonden. Voor langlaufers zijn er beperkte mogelijkheden. De hoogste en meest sneeuwzeker pistes vind je op de Schilhorn: tot 2970 meter. Er zijn skipassen verkrijgbaar voor de deelgebieden en de hele regio. Prijzen 2018/2019 Jungrau Region: 6-daagse skipas volwassene € 306; € 245 (16-19 jaar) en € 153 (6-15 jaar). Passen voor deelgebieden zijn uiteraard goedkoper, voor alle prijzen zie: www.jungfrau.ch
Informatie www.jungfrauregion (ook voor de Jungfraubahn), www.schilthorn.ch, www.mymuerren.ch & Zwitserland Toerisme, www.myswitzerland.com