Gijs Hardeman schrijft al bijna acht jaar voor dit magazine skiverhalen. Meestal van avontuurlijke aard, soms een “gewoon” familieverhaal en af en toe een interview. Nu er een jaar niet geskied kon worden, werd het tijd om hem zelf aan het woord te laten over zijn witte winterse passie.

Even later vliegt de poeder over mijn armen en hoofd, een onbeschrijfelijk verslavend gevoel.

Achter me bevindt zich een hoge grijze steile rotswand. Een stukje lager staat een fotograaf tot aan zijn heupen in de verse sneeuw. We zijn op reportage voor een Nederlands Dagblad. Ik wacht tot hij klaar is en kijk rustig rond in het skigebied. Een paar honderd meter verderop loopt een zwarte piste. De eerste die ik ooit deed, ik was 10 jaar. Zonder succes, want ik stuiterde naar beneden, viel een keer of vijf en vroeg aan mijn vader waarom mensen dit leuk vinden. Hier, in het Zwitserse Leysin, onder toppen van de Tour de Mayen, Tour D’Aï en La Berneuse, waar tuberculosepatiënten in vroegere tijden op de sanatoria afkwamen voor de frisse lucht, leerde ik als zevenjarige skiën. Op kleine, rechte ski’s met een Mickey Mouse-afbeelding, want “die zijn een stuk beter dan die blauwe”. Van een Franssprekende lerares, maar vooral van papa en mama.

Skiën was een luxe in mijn gezin. Familie had hier een appartement dus dat paste goed in mijn ouders’ boterhammen-mee-en-lunchen-in-de-lift-mentaliteit. De stoeltjesliften deden er in die tijd ook lang genoeg over om een paar broodjes met pindakaas (meegenomen uit Nederland natuurlijk) op te eten. De herinneringen aan deze vakanties hebben zich diep ingesleten in mijn geheugen. Uit eten deden we één keer per vakantie, bij een echt raclette-restaurant en ik mocht soms een Croûte Mayen bestellen in de kelder van een berghut. Mijn versie van deze gebakken plakken oerbrood met ham, kaas en ei overgoten met een roomsaus (witte wijn voor volwassenen) en pittige kruiden maak ik tot op heden thuis nog wel eens. Zwitserse raclette eten we al twaalf jaar standaard op de sterfdag van mijn vader. Vandaag geen Disney meer op mijn brede “poederlatten”, maar een mooie grafische print van bergtoppen. Op mijn rug zit een rugtas met airbag, sonde en schep en op mijn borst zendt een pieper een signaal uit, zodat – mocht ik onder een laag sneeuw eindigen – de fotograaf met eenzelfde apparaat mij kan vinden. Het is mijn eerste free-
ride trip met meer focus op poedersneeuw en lawineveiligheid. Leysin is wederom het oefenterrein. Het heeft hier drie dagen non-stop gesneeuwd, maar het is nu strakblauw. Vandaag is het, in tegenstelling tot die zwarte piste dertig jaar geleden, wél leuk. Als de camera klaar staat en een hand omhoog gaat, adem ik een diepe teug frisse Zwitserse lucht in en even later vliegt de poeder over mijn armen en hoofd, een onbeschrijfelijk verslavend gevoel. Bij de herkenbare tune van Hooked on a Feeling (de hit van Blue Swede uit 1974, nieuw leven ingeblazen door de Marvel film Guardians of the Galaxy) moet ik er altijd aan denken. Een gevoel waar je de rest van je leven naar hunkert. Ik zoek nu elk jaar zo’n vijf keer naar dat gevoel. Voor reportages, maar zeker ook voor de kick. Ik denk nog vaak terug aan die ene dag in Leysin in de diepe sneeuw waarin die poederverslaving echt vorm kreeg. Want toen dacht ik nog dat zo’n dag, strakblauw en 80 cm verse sneeuw, heel normaal was. Nu weet ik wel beter. Je hebt een goede planning en een beetje geluk nodig om nét op dat moment dat alle elementen samenvallen, er met je neus bovenop, of liever middenin, te zitten.

Een week zouden we op het schip de Aurora Arktika in Noordwest-IJsland bivakkeren, ver weg van de bewoonde wereld in de fjorden van het Hornstrandir. Skiën vanaf een zeilschip met plek voor acht skiërs en schipper Siggi die al menig ski-beroemdheid aan boord had gehad. Uiteindelijk blies een ijzige februaristorm ons op dag twee, halverwege de klim naar boven alweer terug naar de haven van Isafjordur, maar die ene dag, en eigenlijk die ene afdaling op die kale IJslandse helling met zicht op zee staat in mijn geheugen gegrift. In Noord-IJsland, op het Troll-Peninsula, zag ik die combinatie weer, maar nu vanuit een helikopter. Dit keer iets meer afdalingen in twee dagen, 26 om exact te zijn!

www.aurora-arktika.com en www.arcticheliskiing.com

Mijn eerste verweg-skitrip ging naar Colorado. Breckenridge, Aspen en Vail stonden op het lijstje en vooral Aspen liet diepe indrukken achter op mijn sneeuwbrein. Voor het eerst knalde ik tussen de bomen, terwijl kurkdroge poeder omhoog stoof en leerde de rem eraf te laten. Want dat remmen, dat deed de diepe sneeuw wel. Daarna ervaarde ik dit alles nog een keer in de skigebieden van Salt Lake City in Utah. Dat iedereen in Amerika in het skigebied binnen de boundary (het skigebied) overal mag skiën en dus ook naast de piste, was een eyeopener. Ook de servicegerichtheid van het personeel en de vriendelijkheid van Amerikanen op de piste – dat zich uit in extreem nette rijen bij de liften – geven moed dat het ook ooit zo in Europa kan.

www.colorado.com

Tussen Lake Louise en Jasper in het Canadese Alberta ligt de wereldberoemde Icefields Parkway. In de winter, zeker tijdens een nachtelijke sneeuwstorm, is daar geen hond te bekennen. Alleen moeten wij, na een ski-avontuur in Jasper, echt alvast wat kilometers maken richting onze vlucht vanuit Calgary. Met onze 30 foot winterproof RV (Camper) gevuld met proviand, water, warme dekens rijden we een deel van de route en willen halverwege slapen. Onderweg redden we een gezin met twee kleine kinderen die hun auto in de metershoge sneeuwwal naast de weg hebben geplant. We nemen hen mee in ons mobiele huis, bellen 911 vanaf een phonebooth bij een gesloten hostel, delen ons proviand en zorgen ervoor dat ze weer veilig verder kunnen. Karma points leveren we de volgende dag in op de berg waar we worden beloond met een fantastische slotdag in de sneeuw.

www.travelhome.nl

Lesotho is by far de meest exotische bestemming waar ik heb geskied. Op een rondreis langs Zuid-Afrikaanse safariparken besloten we een korte skivakantie in te plannen in het kleine koninkrijk. Skikleding lenen we bij vrienden, botte ski’s huren we en ons zoontje Raf mag in de rugtas tijdens de kortste afdalingen uit mijn carrière. Hier maakte hij ook op tweejarige leeftijd zijn eerste individuele skimeters. Wat het gebied niet heeft aan pistekilometers, liften en offpiste mogelijkheden (gemiddeld 3 dagen per 5 jaar valt een pak sneeuw), maakt het goed aan sfeer die door de internationale crew wordt neergezet. “Hier leren Afrikanen skiën, zodat ze – eenmaal in Europa – gelijk buiten de kinderweide op pad kunnen.”

www.afriski.net

Wellicht in alles de tegenhanger van de vorige uit dit lijstje. Sinds het gefuseerd is met Leogang en Fieberbrunn is er ruim 400 kilometer piste. Het gebied heeft een wereldberoemde après-ski, super faciliteiten en de plek waar ik met mijn studie elk jaar terugkwam. Met 200 man elke middag de Tanzhimmel bezetten. We hebben het er vijftien jaar later nog over. Bij een zoektocht om te overwinteren als skileraar kwam ik wederom uit bij dit gebied en zo is Saalbach een echte oude liefde geworden die nooit zal roesten.

www.skicircus.saalbach.com

Het had ook anders kunnen lopen. Ik had nooit meer kunnen gaan skiën of mijn hart kunnen verliezen aan het snowboarden. Na de pubertijd volgden jaren van winterse droogte en eigenlijk belandde ik per toeval, mijn vader wilde wel met mij naar de sneeuw, weer in Leysin. Beiden namen we een goede vriend mee. Die van mij zou me wel even leren snowboarden en zette me op een plank bovenaan de piste. De normale piste, niet de beginners … “Kom maar achter mij aan.” En dat deed ik. Twee dagen, totdat de pijn in mijn knieën en kont van het voor- en achterovervallen ondraaglijk werd en er in de avond niks anders restte dan op een zachte bank zitten en wijn drinken. De daaropvolgende dagen ging ik toch weer op ski’s en deed alsof ik de koning van de piste was (en passant nam ik ook wraak op die ene zwarte piste). Snowboarden, ik probeerde het nog een paar keer, bleek geen blijvertje. Skiën wel, na een paar jaar vreemdgaan op de brede plank bekeerde ik me definitief tot het, volledig opgeleefde skiën en behaalde zelfs een lerarendiploma. Ik zal nooit vergeten dat Hans, mijn Ausbilder (opleider) zei dat wij “dachten dat we konden skiën, maar er eigenlijk nichts van konden” En hij had het bewijs net gefilmd. Ik was geen koning, eerder een nar. Het zag er niet uit. Vol schaamte keek mijn groepje naar de beelden die Hans met een brede Oostenrijkse glimlach liet zien. Hans leerde me in die opleiding tot skileraar pas echt skiën. En, niet onbelangrijk, met het behaalde papiertje kon ik elke winter meerdere keren naar de sneeuw. Er volgde zelfs een heel seizoen in Saalbach Hinterglemm. Een winter lang “Eat, ski, (hardly any) sleep, repeat. Meters maken, beter worden, nog verliefder worden op de sport.

Na die snuffelstage tussen de vakantiegangers in Oostenrijk leerde ik die-hard sneeuwzoekers kennen. Van die cracks die leven voor de sport. En ik mocht met hen mee. Zo stapte ik aan boord bij Sigurður “Siggi” Jónsson op zijn legendarische zeilschip de Aurora Arktika in IJsland. En mocht ik op driedaagse huttentocht met Boris Textor, berefit en toen nog Nederlands jongste Bergführer die me kapot maakte op een tour van 1.000 hoogtemeters. Hij liet me ook zien wat voor weelde er achter de inspanning zat terwijl we in een sneeuwbui door de diepste poedersneeuw uit mijn leven vlogen. Ik volgde met moeite Paul de Groot, één van Nederlands beste freeriders, terwijl hij in het offpiste-terrein van St. Anton over hobbelige ijsplaten (het had al weken niet gesneeuwd) met verbazingwekkend weinig moeite en duizelingwekkende snelheden vloog. En ik skiede achter Thor aan in het Noord-IJslandse Troll-Peninsula over ongerepte sneeuw met uitzicht op zee, terwijl een heli-
kopter beneden stond te wachten voor een lift naar de volgende berg. (Zie ook het artikel Cirkelen om de pool.)

Maar hoe gaat dit er komende winter uitzien nu het er uitziet dat ‘we weer mogen’? Ik kan niet wachten, en jullie waarschijnlijk ook niet. Dus ben ik alweer aan het kijken waar het avontuur ligt. Ik hoop eigenlijk niet te veel te plannen. Gaan als er verse sneeuw is. Op het laatste moment de call maken, ski’s op het dak en ‘s nachts de Autobahn op. Eindigen in een deso-
laat dal, ver weg van alle georganiseerde pistes, liften, restaurants en andere skiërs. Met een pieper op de borst. Tas met airbag, sonde, schep op de rug. En natuurlijk een paar eigen boterhammen pindakaas mee. 

Verschillende reizen, cursussen, organisaties en mensen zorgden ervoor dat ik een betere en completere skiër werd (en ik ben nog lang niet uitgeleerd). Zo vaak mogelijk de ski’s of het board onderklikken is natuurlijk het beste, maar wil je bijvoorbeeld heel technisch leren skiën of een keer een winter lesgeven check dan www.snowsportsacademy.com. Meer theoretische en praktische kennis over lawines is te vinden op de workshops, lezingen en trips van www.snowsafety.nl. Wellicht ben je ook een keer klaar voor een echt exotische trip, check dan twee Nederlandse aanbieders www.cloud9travel.nl en www.epique.com of de Nederlandse gids www.boristextor.nl. Het laatste actuele nieuws over alles wat met wintersport te maken heeft, vind je op www.skiinformatie.nl. Voor offpiste nieuws ga je naar www.wepowder.nl